بازتاب رنج در اشعار ناصرخسرو قبادیانی

رنج، به عنوان یکی از وجوه برجسته¬ی زندگی بشری، از جمله مسائلی است که هر انسانی در زندگی خویش با آن روبرو می شود. این مقولۀ بسیار پیچیده در ادبیات، انعکاس ویژه¬ای یافته و به جرأت می¬توان گفت که در کمتر اثری، آن نمود نیافته است. ناصرخسرو، شاعر حکیم و فیلسوف نامی قرن پنجم نیز نه تنها از این امر مستثنی نبوده، بلکه رنج در اشعارش بازتاب ویژه¬ای یافته است، و این شاخصه را می¬توان در محتوا، وزن، واژگان و سایر مشخصات شعری او مشاهده کرد. این رساله نیز بر آن بوده است تا بازتاب رنج را به صورت کلی و همه جانبه در اشعار ناصرخسرو، بررسی نماید. در این رساله نویسنده سعی کرده است، ابتدا مروری کوتاه بر زندگی و آثار و ویژگی¬های شعری ناصرخسرو داشته باشد و بعد از بررسی ابعاد مختلف مسئله رنج و منظرهای گوناگون درباره آن از دید فلسفه، روانشناسی و دین و چیستی آن را در نظام حاکم بر زبان و اندیشه¬ی ناصرخسرو، مجموعه¬ی ایده¬ها و دیدگاه¬های او را در اشعارش در چهار حوزه¬ی معنا شناسی، هستی¬شناسی، غایت¬شناسی و وظیفۀ اخلاقی رنج و هم¬¬چنین تأثیر زیبایی¬شناختیِ رنج در اشعار او، طبقه¬بندی و تحلیل نماید. بررسی و مطالعه این حوزه¬ها نشانگر این مهم است که ناصرخسرو به همه¬ی حوزه¬های ذکر شده، اهتمام ورزیده است؛ هر چند در تفسیر و تشریح و حتی در عمل به این مسئله، به وجود شناسی رنج توجه خاصی داشته است.